Prof. Dr. İhsan Ketin, Kayseri’de dünyaya gelmiş jeolog ve akademisyendir. 1914 ilkbahar aylarında Ayfer Hanım ve Kayserili Ali Ağa’nın ikinci çocuğu olarak dünyaya gelen İhsan Ketin’in tam doğum günü tam olarak bilinmemektedir.
Ketin 1940 yılında hazırladığı doktora tezinde doğum tarihi ile ilgili kısma 10 Nisan 1914 tarihini yazmıştır. Ancak İhsan Ketin’in yazmış olduğu bu tarih, Almanya’da doğum gününü bilmemesinden ötürü doğacak bir mahcubiyete engel olmak için yazılmış, tahmini bir tarihtir. Fakat Ketin’in rahmetli annesi doğum tarihini ilkbaharın ortaları olarak hatırlamaktadır.
Başlıklar
İhsan Ketin Hakkında Bilgiler
Ülkemizde Jeolojinin Babası olarak bilinen İhsan Ketin, ortaokul ve lise öğrenimini Kayseri’de tamamlamış, ardından Mustafa Kemal Atatürk’ün başlatmış olduğu yurt dışı eğitim bursuna başvurarak elde ettiği başarı sayesinde eğitim için Almanya’ya gitmiştir.
İhsan Ketin‘in doğduğu yıllar, Osmanlı İmparatorluğu’nun düşüşte olduğu ve Birinci Dünya Savaşı’nın (1914) yaşandığı döneme denk düşmektedir. Henüz Almanya’da almış olduğu iki yıllık dil eğitiminin ardından 1934 yılında Berlin Üniversitesi’nde Jeoloji eğitimi almaya başlamıştır.
Jeoloji bilimine katkıları sebebiyle dünyaca adından söz edilen başarılı jeolog İhsan Ketin, ”Kuzey Anadolu Fayı‘nın gerçek yapısını ortaya koyan bilim insanı” olarak da bilinmektedir. 1932 yılında Almanya’ya gittiği sürede Berlin’de siyasal karmaşa meydana gelmesi ve eğitimde verimin yetersizliği sebebiyle Bonn Üniversitesi’ne geçmiş ve ünlü jeolog Hans Cloos’un yanında çalışmalarına devam etmiştir.
Burada yaptığı çalışmaların ardından ise 1938 yılında Türkiye’ye dönmüştür. Türkiye’ye döndüğü sıralarda İstanbul Üniversitesi Jeoloji bölümünde asistan doktor olarak göreve başlamış ve Türkiye’nin doktora yapmış ikinci jeoloğu olarak hafızalara kazınmıştır.
Türkiye’ye Dönüş Yılları – Kuzey Anadolu Fay Hattı
İhsan Ketin Türkiye’ye dönüşünün ilk yılında yaşanan 13 Mart 1992 Erzincan Depremi’nde 33.000 kişinin ölümüne şahit olmuş ve bölgeye giderek çalışmalara başlamıştır. Erzincan’da meydana gelen depremle birlikte birçok depremi de ele alan Ketin, yaklaşık olarak 10 yıl sürdürdüğü çalışmalarını 1948 yılında “Anadolu Bloku” adı altında yayınlamıştır.
Ayrıca dünya çapında ses getirmeyi başaran Kuzey Anadolu Fayı varlığının kanıtı da yine “Anadolu Bloku” adlı çalışmada açıklanmıştır. Depremler neticesinde ele aldığı ve jeoloji adına birçok bilginin bulunduğu bu çalışma sayesinde Gustav Steinmann Madalyası’na layık görülmüştür.
Ketin, daha sonraki çalışmalarında, Kuzey Anadolu Fay Hattı nerelerden geçer sorusuna cevap aramış ve doğudan batıya gerçekleşen deprem göçünü ortaya çıkarmıştır. Bu deprem göçünün son halkası, 1999 Gölcük ve Düzce depremleri idi. Bir sonraki deprem, İhsan Ketin’in öngördüğü üzere Gölcük’ün batısında, yani İstanbul açıklarında Marmara Denizi‘nde gerçekleşecek.
1942 yılında Bedia Hanım’la yaptığı evliliğinin ardından ilk çocuğu Ali’yi (1943) henüz 1,5 yaşında iken kaybetmiş, ardından 1946 doğumlu ikinci oğlu Mehmet’i ise apandis patlamasının zamanında teşhis edilememesi sebebiyle 1969 yılında kaybetmiştir. Aynı evliliğinden olan üçüncü çocukları Ahmet ise, inşaat mühendisliği mezunu olarak ABD’ye yerleşmiştir.
1950 – 1995
1950 yılında ABD’ye gitme kararı alan ketin 1951 yılında Türkiye’ye dönüşünün ardından İstanbul Teknik Üniversitesi’ne geçiş yapmıştır. 1953 – 1958 yılları arasında gerçekleştirdiği çalışmaları ile Menderes – Kırşehir Masifleri‘nin oldukça genç bir yapı olduğunu keşfetmiş ve erken Tersiyer döneminde oluşumunu tamamladığı buluşunu yapmıştır. 1938 yılından beri kesintisiz olarak sürdürdüğü meslek hayatında başlıca amacı doğanın hazinelerini keşfedip ortaya çıkarmak olmuştur.
1985 yılında ABD Stanford Üniversitesi’ne misafir bilim insanı olarak giden İhsan Ketin, 1977 yılında Van’ın doğusunda çalışmış ve buradaki temelin tamamen melanjlardan oluştuğunu göstermiştir. Bunun sonucu olarak Doğu Anadolu yığışım karmaşığı yorumunun da temelleri atılmıştır. 1983 yılında yaş haddinden emekli olan İhsan Ketin, son gününe kadar üniversitedeki çalışmalarına devam etmiş ve 16 Aralık 1995 tarihinde vefat etmiştir.
Merhum Prof. Dr. İhsan Ketin tarafından 1977 yılında ele alınan “Genel Jeoloji 1, Yerbilimlerine Giriş” adlı eser, 1982’de ise “Genel Jeoloji 2, Dış Olaylar ve Yeryüzü Şekilleri” kitapları yayınlanıncaya kadar eğitim sistemi esas olarak ders notları ile ilerlemekte imiş. Bu eserlerin birinci cildinde Prof. Dr. Nezihi Canıtez’in kısa bir katkısı vardır.
İkinci ciltte değişik yazarlar katkılarda bulunmuş fakat Prof. İhsan Ketin hem bazı bölümleri bizzat yazmış hem de kitabın editörlüğünü yapmıştır. Bu kitapların üzerinden otuz yıl kadar bir süre geçtiği halde, halen en çok kullanılan temel kitaplar arasında yerini almaktadır.
İhsan Ketin hayatı boyunca adadığı jeoloji dalında birçok başarılara imza atmış ve 1981 yılında Türkiye Jeoloji Kurumu tarafından Hamit Nafiz Pamir Hizmet Ödülü’ne layık görülmüştür. Yine aynı yıl içerisinde TÜBİTAK tarafından Bilim Ödülü’ne layık görülen Ketin, 1984 yılında Londra Jeoloji Topluluğu tarafından Onur Üyeliği’ne layık görülmüştür.
İhsan Ketin Ödülleri
- Onur Üyeliği 1993 Türkiye Bilimler Akademisi,
- Hamit Nafiz Pamir Hizmet Ödülü 1981 Türkiye Jeoloji Kurumu,
- Bilim Ödülü 1981 TÜBİTAK,
- Onur Üyeliği 1984 Londra Jeoloji Topluluğu, İngiltere,
- Gustav-Steinmann Madalyası 1988 Almanya,
- Fahri Doktora 1988 Bonn Üniversitesi, Almanya,
- Onur Üyeliği 1988 Amerikan Jeoloji Topluluğu, ABD,
- Onur Üyeliği 1990 Bulgaristan.
İhsan Ketin Kitapları ve Çalışmaları
- Anadolu Bloku
- Genel Jeoloji – Yerbilimlerine Giriş 1982 İTÜ Vakfı Yayınları
