Depremde sıva çatlağı, genellikle biraz sıva, alçı ve boya ile kapatılabilir. Tuğla duvar ve kolon / kiriş birleşim yerlerinde ortaya çıkar ve çoğu zaman sadece boya çatlağı olarak da gözükebilir. Deprem kaynaklı duvar çatlakları, kolon ve kiriş çatlaklarının aksine bina için tehlikeli bir durum oluşturmaz.
Başlıklar
Sıva Çatlağı Nasıl Tamir Edilir?
Sıva çatlağı deprem hasarlarının en basiti ve tamiri kolay olanlarındandır. Bina güçlendirme gerektirmeyen bu tip hasarları bir boyacıya tamir ettirebileceğiniz gibi, kendiniz de bir parça alçı ve boya ile kapatabilirsiniz.
Ancak, çatlaklar kolon ve kirişlerde ise, bunları kapatmadan önce mutlaka konusunda uzman bir etüd firmasına veya bulunduğunuz şehirdeki belediyeye başvurarak tehlikeli olup olmadıklarını öğrenmelisiniz. Peki, tehlikeli çatlaklar nelerdir?
Kolon Çatlağı Nedir?
Kolon çatlağı, binanın düşey yapı elemanlarından olan kolonlarda, yani halk arasındaki deyişle sütunlarda meydana gelen çatlaklardır. Tehlikeli kolon çatlakları, binayı herhangi bir artçı deprem esnasında yıkıma kadar götürebilir. Binada kolon çatlağı varsa, mutlaka yetkili bir güçlendirme firması ile görüşmeli ve çatlak kolon tamiri işlemini yönetmeliklere uygun şekilde gerçekleştirmelisiniz.
Tehlikeli kolon çatlakları, üstteki fotoğrafta da gördüğünüz gibi çapraz şekilde olan çatlaklardır. Bunlara kesme çatlağı adı verilir ve genellikle kolon içindeki etriye (yatay demirler) sayısının yetersizliği ile, beton kalitesizliğinden meydana gelir.
Kolon Çatlağı Nasıl Anlaşılır?
Kolon çatlakları genellikle sıvanın üzerinde derin veya kılcal çatlaklar şeklinde kendisini belli eder. Deprem sonrasında kolona bakarken herhangi bir çatlak gördüğünüzde, bu büyük ihtimalle betonun içine kadar işlemiş ve kolonun içindeki donatıları da kırmıştır. Bu, kolonun taşıyıcı özelliğini yitirmesi anlamına gelir ki, mutlaka uygun bir güçlendirme işlemi ile tamir edilmelidir. Sadece sıva yaparak üzerini kapatmak yeterli değildir.
Kiriş Çatlakları Nedir?
Çoğu zaman depremde sıva çatlağı sanılsa da, kiriş çatlakları, yatay elemanlarda oluşan tehlikeli hasar türlerindendir. Kiriş çatlağı tehlikeli mi sorusunun cevabı, evet son derece tehlikelidir şeklindedir. Bunun nedeni ise, kirişlerin onları taşıyan kolonları birbirine bağlama işlevini yeterince yerine getirememesi durumunda, binanın farklı kısımlarının deprem anında farklı davranış göstermesi ve çökme tehlikesi ile karşı karşıya gelmesidir.
Çatlak kiriş tamiri, çoğu zaman bir ustaya veya boyacıya yaptırılmakta ve adeta gizlenmektedir. Oysa, bu tip gizlenen hasarlar, bir artçı deprem sırasında veya başka bir depremde, binanın çökmesine dahi neden olabilir. Bu nedenle, kolon ve kiriş çatlakları ayrım yapılmaksızın uzman bir firma tarafından incelenmeli ve yönetmeliklere uygun bir güçlendirme uygulanmalıdır.
Kiriş Çatlağı Tamiri
Kiriş çatlağı tamiri sıva ile mümkün değildir çünkü çatlayan betonun içindeki demirlerin de kırılmış olma ihtimali yüksektir. Bu durumda yapmanız gereken bir yapı denetim veya güçlendirme firmasına başvurup kirişinizdeki çatlağın hasarının tam olarak tespit edilerek uygun şekilde güçlendirilmesini sağlamaktır. Sadece üzerini sıvayarak kapatan ustalar bunun yeterli olduğunu söylese de, gerçek sorunun halının altına süpürülmesidir.
Hangi Duvar Çatlakları Tehlikeli?
Tuğla duvarlarda meydana gelen çatlaklar her ne kadar binanın taşıyıcı sistemi ile ilgili olmasa da, duvarın taşıyıcı elemanlarla yeterli şekilde kenetlenmediği durumlarda duvarların patlayarak yapı içindeki insanlara ve eşyalara zarar vermesi mümkündür. Bu nedenle, depremde çatlayan duvar da önemsenmeli ve mutlaka onarımı yapılmalıdır. Ayrıca, gerektiği durumlarda tuğla duvarın tepesi ile hemen üzerindeki kirişin arası da uygun dolgu malzemesi ile doldurulmalıdır. Depremde oluşan sıva çatlağı, yetkin ellerde yapılan bir onarım ile eskisinden daha sağlam hale gelebilir.
Deprem Çatlakları Onarılmazsa Ne Olur?
Deprem sonrası çatlaklar eğer sadece sıva çatlağı şeklindeyse, onarılmazsa sadece binanızın rutubet almasına ve göz zevkinizin bozulmasına neden olur. Ancak bunlar kolon ve kiriş çatlakları şeklindeyse, binanızın zaman içinde çökme tehlikesi ile karşılaşmasına ve gelecekte meydana gelecek orta şiddette bir depremde bile yıkılmasına neden olabilir.
Bu nedenle, deprem çatlakları ciddiye alınmalı ve gerekirse bina güçlendirme uygulanmalıdır.
