18 Eylül 1963 tarihinde, saat 19:58’de İstanbul’un güneyinde, Adalar Depremi olarak da bilinen, tam yeri kesin olarak bilinmemekle birlikte Adalar’ın güneyi ile Çınarcık arasında olduğu tahmin edilen 6,4 büyüklüğünde bir deprem oldu. 10 Eylül 1963 ile 9 Ocak 1964 tarihleri arasında, aralarında 6,4’lük ana depremin de olduğu 395 adet deprem kaydedildi.
Deprem başta İstanbul olmak üzere çevre illerde hissedilirken, sadece İstanbul’da bir kişi başına kiremit düşmesi sonucu hayatını kaybetti. Deprem, Adalar ve İstanbul’da camların kırılmasına ve bazı binalarda hasara yol açtıysa da, herhangi bir yıkım meydana gelmedi. Özellikle Adalar’da çok şiddetli hissedilen depremin, Kuzey Anadolu Fayı’nın aksine, yanal atımlı değil düşey atımlı bir fay üzerinde olduğu, yerbilimcilerin bu depreme dair görüşlerinden biridir.
1963 İstanbul depremi ile ilgili başka bir görüş de, depremin Çınarcık civarında, Armutlu Yarımadası üzerinde gerçekleştiği ve Kuzey Anadolu Fayı’nın devamı üzerinde gerçekleştiği şeklindedir. Bu görüşü 1999 depreminden sonra da dile getiren Prof. Dr. Aykut Barka, 1999 Gölcük Depremi’nin Marmara Denizi içinde devam etmemesinin nedenlerinden biri olarak, 1963 depremi tarafından boşaltılan enerji olduğu ihtimali üzerinde durmuştur.
2002’de zamansız bir şekilde aramızdan ayrılan Aykut Barka’nın başka bir görüşü de, eğer deprem Adalar Fayı üzerinde olduysa, bunun normal bir faylanma sonucu olduğu ve 1999 depreminin Hersek Deltası’nın batısında farklı bir fay sistemine aktarım gerçekleştiremediği için durduğu şeklindedir.
İki olasılıkta da, 1963 Adalar depremi, İstanbul’u ve Marmara Bölgesi’ni büyük bir felaketten korumuş gözükmektedir.
Başlıklar
1963 Adalar Depremi’nde Tsunami Gerçekleşti Mi?
Hayır, bu depremde bir tsunami gerçekleşmedi. Buna karşılık, 1894 depreminde Adalar sahillerine vuran, yer yer 200 metre sahilden içeri giren ve dalga yüksekliği 5 – 6 metre civarında bir tsunami gerçekleşti.
Adalar’ı Etkileyen Depremler
Yakın tarihte Adalar’ı etkileyen depremler, 3 tanedir:
- 10 Temmuz 1894 depremi (Mw 7,0)
- 18 Eylül 1963 Adalar / Çınarcık Depremi (Mw 6,4)
- 17 Ağustos 1999 Gölcük Depremi (Mw 7,6)
Bu üç depremden, Prens Adaları’na en fazla hasarı 1894 depremi vermiştir. Adalar’da ciddi bir yıkıma neden olan depremi 1963 ve 1999 depremleri izlemiştir.
Marmara Denizi’nde beklediğimiz depremin Adalar’ı da etkileyeceği yadsınamaz bir gerçektir. Bu nedenle, zemini her ne kadar iyi de olsa, Adalar’da da deprem hazırlıklarına başlamak, yapıları depreme dayanıklı hale getirmek, can ve mal kayıplarını azaltmak için önemlidir.
