Büyük Sendai Depremi veya Büyük Tōhoku Depremi olarak da adlandırılan 2011 Japonya depremi ve tsunamisi, 11 Mart 2011’de kuzeydoğu Japonya’da meydana gelen şiddetli doğal afet. Japonya’nın ana adası olan Honshu’nun kuzeydoğu kıyılarında meydana gelen ve karada yaygın hasara neden olan ve bir dizi büyük depremin başlamasına neden olan deprem.
Başlıklar
Deprem ve Tsunami
Yerel saatle 14:46’da 9,1 büyüklüğünde deprem meydana geldi. Merkez üssü, Miyagi eyaleti Sendai şehrinin yaklaşık 130 km doğusunda yer aldı ve odak, Pasifik Okyanusu’nun tabanında, yaklaşık 30 km derinlikte gerçekleşti. Deprem, Japonya Çukuru’nu ayıran yitim zonunun bir bölümünün yırtılmasından kaynaklandı.
Yaklaşık 300 km uzunluğunda ve 150 km genişliğindeki dalma bölgesinin bir kısmı doğu-güneydoğu istikametinde yaklaşık 10 metre yukarı doğru itildi. 11 Mart’ta gerçekleşen bu büyük deprem, Rusya’nın Petropavlovsk-Kamchatsky kentine kadar uzaklarda hissedildi. Öncesinde, ana depremin merkez üssünden yaklaşık 40 km uzaklıkta 7,2 büyüklüğündeki deprem de dahil olmak üzere birkaç öncü deprem yaşandı. Ana depremden günler ve haftalar sonra, büyüklükleri 6.0 ya da daha büyük olan onbinlerce ve büyüklüğü 7.0 ya da daha büyük olan yüzlerce artçı deprem birbirini takip etti.
Yaklaşık iki yıl sonra, 7 Aralık 2012’de, aynı levha sınır bölgesinde 7,3 büyüklüğünde bir sarsıntı meydana geldi. 11 Mart 2011’de meydana gelen deprem, uzun zamandan beri bölgeyi vuran en güçlü depremdi. 19. yüzyılın sonlarında başlayan aletsel dönemde, şimdiye kadar kaydedilen en güçlü depremlerden biri olarak kabul ediliyor.
Japonya yakınlarındaki Avrasya Plakasının altında yavaş yavaş ilerleyen Pasifik Plakasının ani yatay ve dikey itişi, deniz tabanından başlayarak suyu yerinden oynattı ve bir dizi son derece yıkıcı tsunami dalgası üretti. Yaklaşık 30 metre yüksekliğinde bir dalga sahili sular altında bıraktı ve kentin bazı bölgelerini su bastı. Sendai havaalanı ve çevresindeki kırsal alan dahil çok sayıda bölgede taşkınlar görüldü.
Bazı haberlere göre, bir dalga, Sendai’yi güneydeki Natori kentinden ayıran Natori Nehri’nin taşmasına neden olduktan sonra 10 km kadar içeri girdi. Sel suları denize geri çekilirken, yanlarında muazzam miktarda enkaz ve tufana yakalanmış binlerce kurban taşıdılar. Özellikle alçak bölgelerde olmak üzere geniş araziler deniz suyunun altında kaldı.
Deprem Pasifik havzasında tsunami uyarılarını tetikledi. Tsunami, saatte yaklaşık 800 km’ye yaklaşan bir hızla ilerleyerek Hawaii Adaları zincirinde Kauai ve Hawaii kıyıları boyunca 3,3 ila 3,6 metre yüksekliğinde dalgalar ve Aleut Adaları zincirindeki Shemya adası boyunca 1,5 metrelik dalgalar üretti. Birkaç saat sonra 2,7 metrelik tsunami dalgaları Kuzey Amerika’da Kaliforniya ve Oregon kıyılarını vurdu. Sonunda, depremden yaklaşık 18 saat sonra, yaklaşık 0,3 metre yüksekliğindeki dalgalar Antarktika kıyılarına ulaştı.
Kayıplar
Resmi sayılara göre, 2011 depreminde 18.000’i aşkın insan tsunami ve yol açtığı hasar nedeniyle hayatını kaybetti. 2500 kişi ise hala kayıp. Fukuşima nükleer santralında sızıntı meydana geldi ve bölge uzun süre yaşanamaz olarak kaldı.
