Depremde ilk 72 saat, enkaz altında kalan depremzedelerin kurtarılması için çok önemlidir. Bu süre zarfında, çöken binaların altında kalan insanların hayatta kalma şansı en yüksek düzeydedir. İlk 72 saatten sonra hayatta kalma oranları maalesef hızla düşmektedir. Ülkemizde ve dünyada birçok deprem sonrası, bu sürede enkazdan kurtarılan depremzedeler arasında hayatta kalma oranı çok yüksektir.
Deprem sonrası ilk 72 saat, sadece enkaz altında kalanlar için değil, aynı zamanda tamamen dışarıda olan insanların da güvenlik, barınma, su, gıda ve tuvalet gibi ihtiyaçları açısından çok önemli bir süredir. Ayrıca, enkaz altında kalmayan insanların da binalardan düşen nesneler ve ev içi yaralanmalar gibi nedenlerle tıbbi yardım alması gerekebilir.
Depremden sonra, birçok bina yıkılmasa bile hasar görebileceğinden ve artçı depremler nedeniyle yıkılabileceğinden, enkaz altında kalmayan veya binalarından rahatça çıkabilen insanların da barınma sorunu ortaya çıkar. Bu barınma ihtiyacı, özellikle kış aylarında çok daha önemli ve ivedilikle çözülmesi gereken bir sorundur. Yetkili makamlarım ve gönüllülerin, deprem sonrasında depremzedelere acil olarak çadır ve konteyner sağlamaları, bunların hızlıca kurulması çok önemlidir. Özellikle bebeklerin ve çocukların, çetin kış şartlarında depremden kurtulsalar bile donarak ölmelerinin önüne geçebilmek için, ilk 72 saat içinde barınma sorununun çözülmüş olması gerekir.
Deprem Sonrası Yapılması Gerekenler
Deprem sonrası yapılacaklar, öncelikle tıbbi müdahaleye ihtiyacı olan ve enkaz altında bulunan insanların kurtarılması faaliyetine girişilmesidir. Bu iş yapılırken, aynı zamanda hasarlı binalarına giremeyenler için de barınma sorununun çözülmesi için bir an önce çalışmalara başlanmalıdır.
Ayrıca, çoğu insanın beslediği evcil hayvanlar da deprem anında ve sonrasında önemli bir sorun teşkil eder. Bu hayvanların kurtarılması ve daha sonra bakımı da çözülmesi gereken sorunlar arasındadır. 6 Şubat 2023 Kahramanmaraş depremi sonrasında, Diyarbakır’daki Galleria sitesinde mahsur kalan 10’un üzerinde kedi ve köpek, depremden günler sonra sahiplerinin enkaz başından ayrılmaması ve Türk Silahlı Kuvvetleri’nin yoğun çabası ile sağ kurtarılabilmiştir.
Deprem sonrası başka bir sorun da, temiz su bulamamaktır. Depreme neden olan sarsıntı, yeraltındaki su borularına zarar verip suyun kesilmesine veya yabancı maddelerin borulardaki çatlaklardan girerek suyu kontamine etmesine neden olabilir. Böyle durumlarda deprem bölgesine hızlı bir şekilde su tankerleri yönlendirilmeli ve sonrasında su şebekesi tamir edilmelidir.
Gıda kaynaklarına ulaşım, deprem sonrası ilk 72 saat içinde çözülmesi gereken başka bir sorundur. Marketlerin bulunduğu yapılar çökebilir veya kötü niyetli kişiler tarafından yağmalanıp karaborsa satılmaya çalışılabilir.
Depremde ilk 72 saat konusunun önemini anlattıktan sonra, kendi planlarımızın olması gerektiğini ve depremden korunmanın en iyi yolunun, sağlam yapılarda yaşamak olduğunu bir kez daha hatırlatmak istiyoruz. Ayrıca, depreme hazırlık sadece bireylerin değil, toplum ve devletin işbirliği ile başarılması gereken büyük bir çabadır.
